Icesave og framtíðin

Jæja núna lítur út eins og ég bjóst við. Meiri hluti Íslendinga kaus að segja Nei við samningu um Icesave. Ég kaus já eftir mikla íhugun en ég vonaðist eftir að það yrði sagt nei.

Ég veit, svolítill geðklofi þar en ég skal reyna að útskýra.

Ég sagði já vegna þess að samviskan mín bauð ekki upp á annað. Ég taldi að Íslendingar beri ábyrgð á því að hollenskir og breskir skattgreiðendur töpuðu helling af pening vegna þess að þeir lögðu sína peninga inná íslenska reikninga. Ég taldi (og tel enn) að Íslendingar beri ábyrgð á þessu vegna þess að þeir leyfðu þessu að gerast, það voru íslenskir aðilar sem stunduðu þessa rányrkju með aðstoð íslenskra stjórnvalda. Og við, hinn íslenski almúgi, berum ábyrgð á íslenskum stjórnmálamönnum.

En ég vonaði að það yrði sagt nei vegna þess að hlutirnir þurfa að breytast. Það er ríkisábyrgð á innistæðum banka. Íslenskir skattgreiðendur upplifðu hrun allra banka en gátu samt gengið að sínum fjármunum í flestum tilfellum. Það var dælt milljörðum í bankanna til að leyfa hjólum samfélagsins gangandi. Ímyndið ykkur ef íslenska ríkið hefði ekki gert þetta, engin hefði getað notað debetkort, engir posar virka, enginn fær greidd laun, fyrirtæki hefðu ekki getað náð í fjármuni sína. Eruð þið að ná þessu?

Svona er okkar samfélag, bankar eru órjúfanlegur hluti af nútímasamfélagi. Ég tala nú ekki um að bankalán o.s.frv.

En síðustu ár, um það bil 20 ár, þá hafa bankar orðið eitthvað annað heldur en mikilvæg grunnstoð samfélagsins. Þeir hafa eignast sitt líf og orðið að peningaverksmiðjum. Þeir stunda fjárfestingar í miklum móð og skapa pening úr peningum. Þeir lána hvor öðrum gríðarlegar fjárhæðir og geta síðan fengið meiri peningin vegna lánanna sem þeir hafa sett út. Þeir hafa orðið að spilavítum þar sem menn tala um áhættur og því meiri áhætta því meiri gróði.

Og nú erum við að súpa seyðið af þessu, bankar sem fengu frelsi hlupu út um allan heim og lánuðum hvor öðrum, keyptu hlutabréf í sjálfum sér til að halda uppi verði, og stunduðu ótrúlega ósiði.. þeir féllu. Við fengum reikninginn og Icesave er bara lítill hluti af því, hundruðir milljarðar voru settir í banka, seðlabanka, tryggingafyrirtækja o.s.frv.

Þetta verður að stöðva. Nú eru Íslendingar búnir að segja nei við IceSave. Nú þurfa dómsmál að fara í gang. Dómsmál sem ganga út á grundvallaratriði. Satt að segja þá ganga dómsmálið út á eina klausu í EES samningum, sem að mínu áliti er skýr. En er hún réttlætanleg og ef hún er ekki réttlætanleg... hvað þá?

Það er rétt sem Eva Joly, og þessi Micheal hvaðsemhannheitir prófessor í USA segja.. fjármálakerfið er rotið og það þarf að breyta því. Að segja nei er kannski hluti af því. Spennandi möguleiki.

En ég gat ekki sagt nei í þessum kosningum vegna þess við tókum þátt í bullinu og ég get ekki með góðri samvisku sagt við breta og hollendinga "farið í rassgat, ég er sáttur við að geta gengið að sparnaðinum mínum, en þið megið eta það sem úti frýs"

Bretar og Hollendingar þora ekki í mál við okkur (IceSave 2)

Já þeir þora víst ekki í mál við okkur og þess vegna vilja þeir fara samningsleiðina.

Vilja ekki allir fara samningsleiðina? Ef hann Jón skuldaði mér pening þá væri ekki fyrsta sem ég myndi gera að hringja í lögfræðingin eða í lögregluna. Ég myndi hafa samband við hann og spyrja einfaldlega "hey, ég lánaði þér pening, ætlarðu ekki að borga?" ef hann myndi svara með "ja.. ég á sko ekki peningin og sko..." þá myndi eflaust fara af stað umræður um hvenær hann myndi borga, hvenær hann fengi pening, jafnvel um innborgun o.s.frv.

Það er engin spurning um að breskir og hollenskir peningar fóru í íslenskan banka. Þeir eru einfaldlega að biðja um að fá þá peninga til baka. Og vegna þess að tryggingasjóðir hafa oftast tryggt banka þá er íslenska ríkið næsta skref ef tryggingasjóðurinn getur ekki borgað.

Einfalt og rökrétt, tengist ekkert hugrekki eða málsókn. Ef samningurinn fellur þá byrjar möguleikinn á málsókn og að þeir þori ekki í slaginn við okkur? Af hverju ættu þeir ekki að þora því? Vegna þessa að Bretar settu hryðjuverkalög á okkur og það var til þess að Kaupþing féll komi þeim í koll (getur einhver sagt að án þess að bresta í óstjórnlegan hlátur að fall Kaupþings hafi verið Bretum að kenna, hann var löngu fallinn, hann vildi bara ekki viðurkenna það). Er það vegna þess að ef við myndum sigra að þá myndi allir bankar Evrópu riða til falls vegna þess að það yrði dómsmál um að tryggingasjóður er ekki tryggður af ríkissjóði? Ööö.. varla þar sem það er eflaust valdi hverrar þjóðar að styrkja tryggingasjóð (eins og Íslendingar hafa gert).

Svo að.. rök fallinn (að mínu áliti)

Við berum ekki ábyrgð á einkaskuldum (Ice Save 1)

Þessi rök heyrum við af og til hjá þeim sem vilja segja Nei, þeir meina að Ice Save sé séu skuldir sem einkaaðili hefur gert og við, Íslendingar, eigum ekkert að taka ábyrgð á þeim. Hann Pétur Jóhann útskýrði Ice Save á skemmtilegan hátt þar sem þessi rök voru notuð.

En gallinn er að við erum búinn að ábyrgjast einkaskuldir fyrir löngu. Man einhver eftir því að þegar Landsbankinn féll að einhver ráðherra kom fram opinberlega og sagði að ríkissjóður myndi tryggja innistæðurnar. Volla.. Íslendingar bera ábyrgð á einkaskuldum. Jú því bankarnir báru ábyrgð á því að það voru ekki til peningar lengur í tryggingasjóðnum né í sjóðum bankanna. Þetta hefði bara átt að fara í kröfulistann til bankanna.

En auðvitað mun ríkið tryggja innistæður banka. Grundvöllur fyrir efnahagslegri velferð þjóða eru bankar og það hefði örugglega verið mikil óánægja ef ríkissjóður hefði sagt að þeir myndu ekki tryggja innistæður.

Þannig að rökin um að við eigum ekki að bera ábyrgð á einkaskuldum eru bull vegna þess að það eru ímörg dæmi um hið gagnstæða.

En nú eru einhverjir sem eru að hugsa "en þetta er ekki það sama". Ok... þá skulum við breyta rökunum "við berum ekki ábyrgð á einkaskuldum" í "Við berum ekki ábyrgð á einkaskuldum ef erlendir aðilar eru skuldunautar og íslendingar eru skuldarar"... sem hljómar ekki eins vel.

Innan úr kuldanum

Já ég er kominn úr útlegð og af fáranlegri ástæðu.

Það er ekki vegna þess að mig langar að segja frá fæðing sonar míns eða deila þeirri reynslu með lesendum. Það er ekki vegna þess að mig langar að segja ykkur frá því hvernig líf mitt gengur fyrir sig eða eitthvað þannig.

Nei...

Það er Ice save.. ömurleg ástæða.

En málið er bara þannig að ég er orðinn pirraður á þessari umræðu. Ég er að vera þreyttur á rökleysu og bulli.

Það er verið að nota rök á báða boga sem einfaldlega standast ekki nánari skoðun og ég er hissa á því hvers vegna það er ekki búið að segja það. Þannig að ég ætla skrifa nokkra pósta um Ice save og reyna þar með að mynda mér skoðun hvað ég mun kjósa.